BİR BARIŞ DELİSİ: CHAPLİN

Sinema ve mizah tarihinin en büyük isimlerinden olan Charlie Chaplin 25 Aralık 1977 tarihinde ölmüştü.

“Modern Zamanlar” filminde makineleşmenin acımasızlığını hicvetmişti, tıpkı “Büyük Diktatör” filminde faşizmi hicvettiği gibi. Her ikisine de insani değerlerin her şeye rağmen üstün olduğunu vurgulamıştır.

 Bu tür vurgularda bulunan her aydının başına gelen onun da başına gelmiş,  FBI ve CİA tarafından izlenmiştir, Chaplin bu yüzden Berlin’deki "Habbel Theater" de gizlendi bir süre...

 CIA'nın topladığı bilgiler! FBI'ın "komünistlik propagandası yapıyor" iddiaları toparlanarak 1946 yılında 1900 sayfalık raporla Nürnberg Uluslararası Savaş Suçluları Mahkemesi’ne gönderilir ve Nürnberg Mahkemesi, Chaplin hakkında 20 yıl hapis cezası  isteyerek soruşturma başlatır. Yani Nazilerin yargılandığı mahkemede, Nazileri en ağır biçimde eleştiren Chaplin’in Nazilerle yanyana yargılanması ancak Chaplin filmlerinde görülebilecek mizahi bir durumdu. 

Eğer Hitler bunu görmüş olsaydı çok gülerdi, yani Chaplin Hitler’i bile güldürmüş olurdu.

 Mahkemede şöyle der Chaplin;

 "Ben komünist değilim. Herhangi bir örgüte de üye olmadım. Ama, bana illa ki bir şey yakıştırmak isterseniz, 'o bir barış delisidir' diyebilirsiniz. Evet ben bir barış delisiyim. Çünkü, bir gün gelecek, tüm sınırlar kalkacak, herkes istediği yere, istediği şekilde gidecek ve herkes, her ülkenin vatandaşı olacak. "

Mc Carty Döneminde ABD aleyhtarlığı eylemlerden dolayı ve komünistlik propagandası yapıyor savıyla gene soruşturmaya tabi tutuldu. Elia Kazan gibi sosyalist geçinenler bülbül olup arkadaşlarını  jurnallerken o,  komisyon önünde ifade vermeyi reddetti ve 1952’de sınır dışı edildi. Ailesiyle birlikte İsviçre'ye iltica etti, 1977' de orada öldü...

Büyük Diktatör filminin final sahnesindeki sözleri tam anlamıyla bir demokrasi dersidir...

"Hayatın bize çizdiği yol özgürlük ve güzelliklerle dolu olabilir,ama biz bu yolu yitirdik. Hırs insanların ruhunu zehirledi, dünyayı bir nefret çemberine aldı. Hepimizi kaz adımlarıyla sefaletin ve kanın içine sürükledi. Hızımızı arttırdık ama bunun tutsağı olduk. Bolluk getiren makineleşme bizi yoksul kıldı. Edindiğimiz bilgiler bizi alaycı yaptı;zekamızı ise katı ve acımasız. Çok düşünüyoruz ama az hissediyoruz. Makineleşmeden çok insanlığa gereksinimimiz var. Zekadan çok iyilik ve anlayışa gereksinimimiz var. Bu değerler olmasa hayat korkunç olur, her şeyimizi yitiririz.

Uçaklar ve radyo bizleri birbirimize yaklaştırdı. Bunlar, doğaları gereği, insanın içindeki iyiliği ortaya çıkarmaya, evrensel kardeşliği oluşturmaya ve hepimizin birleşmesini sağlamaya çalışmaktadır. Şu anda bile sesim dünyadaki milyonlarca insana,milyonlarca acı çeken kadın,erkek ve çocuğa suçsuz insanları hapse atan, işkence eden bir istemin kurbanlarına ulaşıyor. Beni işitenlere şunu söylemek istiyorum. “Kendinizi ümitsizliğe kaptırmayın.” Üstümüze çöken bela, vahşi bir hırsın, insanlığın gelişmesinden korkanların duyduğu acının bir sonucudur. İnsanlardaki bu nefret duygusu geçecektir, diktatörler ölecek ve halktan zorla aldıkları iktidar yine halkın eline geçecektir. İnsanlar ölmeyi bildikleri sürece özgürlük asla yok olmayacaktır.

Askerler! Sizleri aldatan,sizleri köle gibi kullanan, ne yapmanız gerektiğini, nasıl düşünmeniz gerektiğini ve nasıl ölmeniz gerektiğini söyleyen bu zalimlere asla boyun eğmeyin. Sizleridir hayvan terbiye eder gibi şartlandırıp topun ağzına sürenlere boyun eğmeyin. Kafaları ve kalpleri bir makine gibi olan bu adamlara boyun eğmeyin. Sizler birer makine değilsiniz. Sizler insansınız! Kalbiniz insanlık sevgisiyle dolup taşmaktadır! Nefret etmeyin! Yalnızca sevilmeyenler nefret eder... Sevilmeyenler ve anormal olanlar.!

siz insanlar güçlüsünüz. Makineleri yapacak güce sahipsiniz. Mutluluğu yaratacak güç sizdedir. Bu hayatı özgür ve güzel kılacak güce sizler sahipsiniz. Bu hayatı olağanüstü bir maceraya çevirecek olan yinesizlersiniz. Öyleyse, demokrasi adına bu gücü kullanalım ve birleşelim. Yeni bir dünya için savaşalım. Herkese çalışma şansı verecek, gençlere gelecek, yaşlılara güvenlik sağlayacak bir dünya için savaşalım.

Zalimler de böyle sözler vererek iktidara geldiler. Ama yalan söylediler! Sözlerini tutmuyorlar. Hiçbir zaman da tutmayacaklar! Diktatörler kendilerini kurtarır ama halkı köle gibi kullanır. Artık dünyanın özgürlüğü için savaşalım, hırstan, nefretten ve hoşgörüsüzlükten kendimizi arındıralım. Sağduyulu bir dünya için savaşalım. Bilimin ve gelişmenin bizleri mutluluğa götüreceği bir dünya için savaşalım, Askerler, demokrasi adına birleşelim!"

Afa Yayınları Charlie Chaplin Hayatımın Hikayesi Çev. Fatoş Dilber